Aby konkurować na rynku cukru, ciągle aktualne, pozostaje do uzyskania jak najwyższej wydajności cukru z ha, przy jednoczesnej optymalizacji kosztów. Niewątpliwie pojawiają się nowe zagrożenia i niewiadome, związane z sektorem produkcji cukru, a tym samym w uprawie buraków. Jak przekłada się to na plony?
Wstępne prognozy produkcji cukru za kampanię 2019/20 w Polsce przewidują produkcję cukru na poziomie niższym niż w roku 2018/19, to jest ponad 2 mln ton. Również w pozostałych krajach UE, produkowany jest cukier z buraków, przewiduje się spadek wielkości .produkcji. Przewiduje się, że po okresie znacznej nadwyżki cukru w dwóch poprzednich latach, w roku bieżącym nastąpi deficyt. Jak długo będzie trwał i jakie będą skutki, nie wiadomo, ale czynniki te mogą sprzyjać poprawie cen na rynku. Jednak należy mieć na uwadze również to, że funkcjonujemy na rynku światowym i w przypadku znaczących wzrostów cen może nastąpić zwiększenie importu do UE.
Uprawa buraka cukrowego z każdym rokiem przysparza coraz więcej problemów. Składa się na to coraz więcej czynników, takich jak mało sprzyjające warunki pogodowe czy wycofywanie substancji aktywnych środków ochrony roślin. Sytuacja jest o tyle trudna, że notujemy zwiększoną presję szkodników, szczególnie takich, których do tej pory nie obserwowaliśmy w naszym kraju. Liczba plantatorów buraka cukrowego spada, co świadczy o niskiej opłacalności produkcji. Od jego uprawy odchodzą rolnicy z mniejszym areałem. Liczbę plantatorów w latach 2015-2019, średnią powierzchnię plantacji, średnią polaryzację, średnie plony cukru obrazują poniżej wykresy (średnie) dla KSC S.A która współpracuje z około 15 tys. plantatorów, a produkcja cukru realizowana jest w 7 oddziałach produkcyjnych w tym między innymi z cukrownią Malbork, jedyną cukrownią na Pomorzu.
Rys. 1
Rys 2.
Rys.3
Rys.4
Za nami kampania 2019/2020 –trzecia po zniesieniu kwotowania produkcji cukru w UE. W Krajowej Spółce Cukrowej kampania średnio trwała 99 dni. Rozpoczęła się we wrześniu iw większości oddziałów zakończyła się do końca grudnia. W cukrowni Malbork kampanię zgodnie z planem rozpoczęto 14 września, a zakończyła się wirowaniem w dniu 30 grudnia. Ubiegły rok pod względem wegetacji był rokiem trudnym w uprawie buraków. Większość rejonów kontraktacyjnych Spółki dotknięta została suszą, która w mniejszym lub większym stopniu odczuwalna była przez cały sezon wegetacji. Ta sytuacja miała także miejsce wśród plantatorów cukrowni Malbork. Mimo to plantatorzy tej cukrowni osiągnęli rekordowe plony – najwyższe w Polsce, wynoszące średnio 74,2 t/ha. Wprawdzie zawartość cukru w burakach była znacznie niższa niż w roku poprzednim i wynosiła zaledwie 16,31% to i tak pozwoliła uzyskać najwyższy KSC plon cukru biologicznego z hektara wynoszący 12,1 ton, a wielu plantatorów w rejonie malborskim przekroczyło magiczną granicę 15 ton z hektara. Wprawdzie w minionej kampanii był o ponad 1,2 niższy od zeszłorocznej, ale i tak pozwala to dobrze rokować na przyszłość, że osiągnięcie zakładanych 15 ton jest całkiem realne. Następnym krokiem a dążeniu do zakładanego celu jest ustabilizowanie polaryzacji na poziomie 17 – 17,5% i osiągnięcie średnich plonów powyżej 80 ton z hektara – stwierdza Mariusz Kaźmierczak dyrektor Oddziału „Cukrowni Malbork”. Należy podkreślić, że cukrownia w ta w ostatnich latach, a w szczególności w ostatnim roku, bardzo znacznie zwiększyła średnie przeroby dobowe. Na kampanię2019/20 był zakładany przerób na poziomie 7200 t/dobę, a osiągnięto 7500 t/dobę. Również w kwestii związanej z zapotrzebowaniem na energię cieplną cukrownia poczyniła ogromne postępy.
Cukrownia Malbork staje się coraz bardziej nowoczesną i sprawną cukrownią. Osiąga coraz lepsze wyniki. Dyrektor – dążymy do osiągnięcia przerobów przekraczających 8 tys. ton na dobę i produkcji cukru na poziomie 140 000 ton, a co za tym idzie, zwiększenia kontraktacji do ponad 800 000 ton. Plany te wiążą z dużymi inwestycjami.
Jak słusznie zauważa dyrektor Kaźmierczak w kolejnych latach funkcjonowania cukrowni należy uwzględnić coraz to szybsze zmiany klimatyczne, a także niepewną sytuacją na rynku globalnym. Nakładając coraz większe obostrzenia różnych środków ochrony rośli i malejące dochody w branży łącznie nie do końca wyjaśnioną sytuacją dopłat bezpośrednich do upraw buraków i coraz wyższymi kosztami związanymi z ochroną środowiska sytuacja w branży nie zbyt optymizmem.
Reasumując, można stwierdzić, że aby konkurować na rynku cukru, ciągle aktualne, pozostaje do uzyskania jak najwyższej wydajności cukru z ha, przy jednoczesnej optymalizacji kosztów. Niewątpliwie pojawiają się nowe zagrożenia i niewiadome, związane z sektorem produkcji cukru, a tym samym w uprawie buraków. Wycofanie substancji aktywnych do ochrony plantacji uprawie buraków, pojawiające się coraz to nowe szkodniki, coraz bardziej widoczne zmiany klimatyczne będą wymuszały wyszukiwanie coraz to nowszych i lepszych rozwiązań w zakresie uprawy buraków w celu osiągnięcia pożądanych i dających satysfakcję wyników produkcyjnych.
opracował: Tadeusz Plichta
Źródło: Materiały konferencyjne – Aktualne zagadnienia technologiczne i organizacyjne w produkcji buraków cukrowych (Stare Pole-2020r.)
