Koło Gospodyń Wiejskich to dobrowolna, samorządowa organizacja działająca przede wszystkim na terenach wiejskich, która zrzesza ludność wiejską, głównie kobiet. Podstawowym filarem powstania tej organizacji jest aktywizacja mieszkańców wsi.
KGW od wielu lat spełniają dużo ważniejszą role w społeczeństwie. Przede wszystkim służy pomocą rodzinom wiejskim w wychowaniu, kształceniu oraz organizacji wypoczynku dzieci i młodzieży. Mają również wpływ na rozwój różnych form przedsiębiorczości kobiet. Promują region podczas wielu imprez oraz dbają o podtrzymanie dziedzictwa kulinarnego i kulturowego. Sama idea KGW jest bardzo ważnym i potrzebnym elementem w kulturze wsi. Obecnie Koła Gospodyń Wiejskich występują w trzech formach:
- Organizacje rejestrowane w Krajowym Rejestrze Kół Gospodyń Wiejskich
- Stowarzyszenia (zwykłe i rejestrowane)
- Jednostka organizacyjna kółka rolniczego
Koła działające jako organizacje rejestrowane działają na podstawie ustawy z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich (Dz. U. 2018 poz. 2212). Chcąc podjąć się takiej działalności należy spełnić kilka warunków. Najważniejsze to :
- Potrzebne jest co najmniej 10 osób, które mają ukończone 18 rok życia i są mieszkańcami wsi, w której będzie założone koło,
- Na terenie wsi może mieć siedzibę tylko jedno koło,
- Koło może być założone na terenach wiejskich bądź miast do 5000 mieszkańców
Ważnym aspektem jest fakt, że osoby przynależące do koła nie mogą być członkami innych kół. Dodatkowy wymóg do spełnienia to nazwa koła. W nazwie musi się znaleźć odniesienie do terenu działalności koła, czyli należy wskazać co najmniej jedną nazwę miejscowości, na terenie, której koło prowadzi swoją działalność. Nazwa każdego koła musi być unikalna.
Po zebraniu członków należy uchwalić statut w formie uchwały, gotowy wzór dostępny jest na stronie www.gov.pl. Następnie trzeba wybrać zarząd koła, który wystąpi o jego rejestrację. Jeżeli zarząd nie zostanie wybrany, wniosek może złożyć Komitet założycielski, który działa do czasu rejestracji, a następnie do czasu wyboru organów. Kolejnym krokiem jest wypełnienie WNIOSEK O WPIS KOŁA GOSPODYŃ WIEJSKICH DO KRAJOWEGO REJESTRU KÓŁ GOSPODYŃ WIEJSKICH, który również jest dostępny na stronie rządowej wraz z załącznikiem i instrukcją. Wniosek można wypełnić i złożyć elektronicznie na portalu www.gov.pl lub na ePUAP bądź udać się do najbliższego Powiatowego Biura Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, a tam przyjmie go Pełnomocnik ds. KGW i wyda zaświadczenie o wpisie do rejestru. Wszystkie potrzebne dokumenty potrzebne przy założeniu znajdują się na stronie www.gov.pl
Fot.1. Panie z KGW – zdjęcie podczas programu telewizyjnego – kulinarne potyczki.
Zarejestrowane koła raz w roku mogą liczyć na wsparcie finansowe. Kwota dofinansowania zależy od ilości członków koła i waha się od 5 000-7 000 zł. Dotację mogą przeznaczyć na:
- aktywność społeczno-wychowawczą i oświatowo-kulturalną w środowiskach wiejskich;
- działalność na rzecz wszechstronnego rozwoju obszarów wiejskich;
- rozwój przedsiębiorczości kobiet;
- inicjowanie działań na rzecz poprawy warunków życia i pracy kobiet na wsi;
- upowszechnianie i rozwijanie form współdziałania, gospodarowania i racjonalnych metod prowadzenia gospodarstw domowych;
- reprezentację interesów środowiska kobiet wiejskich wobec organów administracji publicznej;
- rozwój kultury ludowej, w tym w szczególności lokalnej i regionalnej.
Drugą formą KGW jaką możemy założyć są stowarzyszenia. Stowarzyszenia Koła Gospodyń Wiejskich są podzielone na dwa rodzaje. Wyróżniamy stowarzyszenia rejestrowe oraz zwykłe. Podstawą prawną ich działania jest Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. 1989 Nr 20 poz. 104). Stowarzyszenie rejestrowe może założyć minimum 7 osób, które są obywatelami polskimi i mają pełną zdolność do czynności prawnych. Uchwalają one statut i wybierają zarząd oraz organy kontrolne. Ich podstawowym źródłem dochodów są składki członkowskie. Stowarzyszenie może ubiegać się o pomoc publiczną, tj. dotacje z budżetu państwa i z budżetu jednostek samorządu terytorialnego na realizację przedsięwzięć zaliczanych do zadań własnych państwa albo samorządu. Przyjmować może darowizny, spadki i zapisy, prowadzić działalność gospodarczą i z tego tytułu również uzyskiwać przychody. Ponadto stowarzyszenie może ubiegać się o status organizacji pożytku publicznego i otrzymywać odpis podatku w wysokości 1%. Aby założyć stowarzyszenie zarząd wybrany przez członków musi wypełnić formularz zgłoszeniowy do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS), dołączając do niego statut wraz z wszelkimi niezbędnymi dokumentami. Aktualny formularz i zasady rejestracji można znaleźć na stronie www.bip.ms.gov.pl.
Stowarzyszenia rejestrowe prowadzą bieżącą księgowość, a także sporządzają roczne
sprawozdanie finansowe ze swojej działalności i składają je do właściwego urzędu skarbowego wraz z roczną deklaracją CIT-8. Obowiązek prowadzenia księgowości i składania sprawozdań finansowych z działalności jest aktualny również wtedy, gdy stowarzyszenie nie prowadzi żadnych działań.
W stowarzyszeniu zwykłym ilość członków jest znacznie mniejsza. Wystarczą 3 osoby fizyczne, które zarejestrują stowarzyszenie w rejestrze starosty właściwego ze względu na siedzibę stowarzyszenia. Nie posiada ono pełnej osobowości prawnej, a także nie korzysta z różnych form finansowania takich jak: składki członkowski, darowizny, spadki, dotacje itp. Stowarzyszenie zwykłe może przekształcić się w rejestrowe o ile zgromadzi co najmniej 7 członków.
Kolejną formą jaką mogą założyć KGW to jednostka organizacyjna kółka rolniczego. Kółka te działają w oparciu o ustawę z dn. 8 października 1982 r. o społeczno-zawodowych organizacjach rolników. Z inicjatywą założenia tej organizacji może wystąpić co najmniej dziesięć osób, w tym co najmniej osiem osób prowadzących gospodarstwa rolne jako
ich właściciele, posiadacze lub użytkownicy. Każde koło gospodyń wiejskich, działające jako jednostka kółka rolniczego, ma prawo do korzystania z pomocy organizacyjno-instruktażowej, finansowo-gospodarczej i prawnej kółek rolniczych, spółdzielni kółek rolniczych oraz związków rolników, kółek i organizacji rolniczych. Podstawowym źródłem finansowania kołek są składki członkowskie.
Niezależnie od formy w jakiej będzie funkcjonowało Koło Gospodyń Wiejskich z pewnością warto pochylić się nad pomysłem jego utworzenia. Jest to świetny sposób na zintegrowanie mieszkańców wsi, popchnięcie ich niejako do wspólnej aktywności i zadbania o swój region. Każda inicjatywa, która będzie wspierała kultywowanie tradycji oraz propagowanie folkloru z pewnością będzie warta uwagi. Świetnie pokazują to tak prężnie działające już koła w całym województwie pomorskim.
opracowanie: Weronika Lepak
źródło: www.gov.pl
