Hodowca wyrażający chęć prowadzenia w swoim stadzie oceny wartości użytkowej zgłasza ten fakt do Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka (PFHBiPM) w dowolnej formie: poprzez zootechnika oceny, inspektora nadzoru, selekcjonera lub bezpośrednio do odpowiedniego dla danego województwa biura PFHBiPM. Raport zawiera podstawowe informacje o każdej krowie w ocenianym stadzie, wyniki ostatnich próbnych dojów danej sztuki oraz jej wydajności laktacyjne.
Podstawowym źródłem danych dla oceny wartości użytkowej krów jest ich rejestracja dokonywana w trakcie próbnych dojów. W czasie okresowej wizyty w gospodarstwie zootechnik oceny przeprowadza próbny dój, mierząc ilość mleka produkowanego przez poszczególne krowy oraz pobierając reprezentatywne próbki do dalszych analiz, a także dokonuje rejestracji wielu innych danych dotyczących ocenianych zwierząt. Próbne doje powinny rozpoczynać się o tej samej porze i w tym samym odstępie czasowym, jak normalnie doje w danym stadzie. Ilość udojonego mleka rejestrowana jest indywidualnie dla każdej krowy, z dokładnością do 0,1 kg.
Analiza składu mleka
Reprezentatywna próbka mleka, pobierana w celu określenia składu mleka, powinna zawierać mleko z każdego doju, jaki został zmierzony, w równej ilości, uzależnionej od liczby dojów w ciągu doby oraz objętości próbki wymaganej przez laboratorium oceny mleka. Próbki mleka pobiera się do oddzielnych buteleczek dla każdej krowy. Pobrane próbki są konserwowane odpowiednim środkiem chemicznym, w celu zabezpieczenia przed rozwojem bakterii (kwaśnieniem) i przesyłane do właściwego miejscowo Laboratorium Oceny Mleka, gdzie poddawane są analizie. W próbkach mleka od krów ocenianych oznaczane są następujące parametry mleka: – zawartość tłuszczu w % wagowych ( g/100g), z dokładnością do 0,01%, – zawartość białka w % wagowych ( g/100g), z dokładnością do 0,01%, – zawartość laktozy w % wagowych ( g/100g), z dokładnością do 0,01%, – poziom mocznika w mg/l, z dokładnością do 1 mg/l, – zawartość suchej masy całkowitej w % wagowych, z dokładnością do 0,01%, – liczba komórek somatycznych w tys./ml, z dokładnością do1 tys. Parametry składu chemicznego oznaczane są z wykorzystaniem metody tzw. średniej podczerwieni, a liczba komórek somatycznych metodą cytometrii przepływowej. Obie metody są znormalizowane, czyli badania wykonywane są zgodnie z wytycznymi zawartymi w Normach ISO.
W zestawieniu raportu RW-2 znajdują się wszystkie krowy, dla których w trakcie aktualnego próbnego doju odnotowano jakiekolwiek informacje. Dotyczy to również sztuk, które ubyły ze stada w okresie między aktualnym a poprzednim próbnym dojem. W zestawieniu znajdują się zatem wszystkie krowy, które choćby przez jeden dzień były obecne w stadzie w okresie od poprzedniego do aktualnego próbnego doju. Informacje drukowane są w postaci jednej tabeli, podzielonej na kilka obszarów.
Analizę raportu jakości mleka przedstawia film.
