W dniach 16-24 września br. rolnicy oraz doradcy z naszego i sąsiednich województw uczestniczyli w wyjeździe studyjnym pn. „Innowacje w prowadzeniu gospodarstwa ekologicznego”, realizowanego w ramach Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich. Celem były gospodarstwa ekologiczne oraz instytucje działające na rzecz rolnictwa, zlokalizowane we Francji w regionie Bretania.
Dzięki wizycie mieliśmy okazję do zapoznania się z funkcjonowaniem rynku rolnictwa ekologicznego w kraju, w którym ten system produkcji rozwija się dużo prężniej niż w Polsce. Okazuje się, że rozwój ten to nie tylko ciężka praca i zaangażowanie rolników francuskich. W tym punkcie, w wielu aspektach, prześcignęliśmy ekologów z Francji. Podstawowe różnice miedzy naszymi krajami dostrzegamy w ogromnej świadomości francuskich konsumentów, przywiązanych do tradycyjnej, lokalnej kuchni, chcących żywności najwyższej jakości oraz gotowych za tę żywność zapłacić. Dodatkowo, rozwój ekologii stymulowany jest przez krajowych oraz lokalnych dysydentów, wspierany przez różnorodne rządowe i pozarządowe organizacje. Wszystko to powoduje, że półki supermarketów uginają się od ekologicznych, wyprodukowanych lokalnie produktów. Żywność ta jest widoczna w restauracjach i kawiarniach oraz przeważa na targach i bazarach. Tego możemy Francji zazdrościć.
Miejsca, które odwiedziliśmy:
Gospodarstwo Pana Pascala Bizeul, prezesa stowarzyszenia UNEBIO w odwiedzanym regionie, zrzeszającym około 40 hodowców bydła mięsnego. Ideą stowarzyszenia jest rozwój rynku mięsa ekologicznego oraz pomoc w przetwórstwie i marketingu produkcji. Powierzchnia gospodarstwa to 56 ha. W systemie rolnictwa ekologicznego rolnik hoduje bydło Aubrac (starej francuskiej rasy) oraz drób. Dodatkowo, w systemie konwencjonalnym, ze względu na niedostosowanie budynków do wymogów ekologicznych, trzymana jest trzoda chlewna (Duroc). Produkcja polowa: użytki zielone, zboża i bobik jest w całości przeznaczana na paszę. Pan Pascal jest zadowolony z uczestnictwa w stowarzyszeniu. Składki są niskie (ok. 4 eurocenty za kg żywca). Połowa opłat jest przeznaczana na obsługę administracyjną organizacji, reszta idzie na inwestycje w przetwórnie, promocję produktów oraz edukację społeczeństwa. Część zainwestowanych w stowarzyszenie pieniędzy wraca do rolnika po dwóch latach. Przynależność do UNEBIO pozwala producentom dyktować ceny i zwiększać osiągane dochody, stabilizując rynek mięsa oraz pozwalając na inwestycje i rozwój gospodarstw.
Gospodarstwo Mathilde Simonneaux o powierzchni 36 ha posiada profil produkcji roślinno- zwierzęcy (uprawa zbóż, gryki, konopi włóknistych oraz hodowla owiec). Od 30 lat jest to gospodarstwo ekologiczne, a od 25 lat biodynamiczne. Gospodarstwo posiada trzyhektarowy sad ze starymi odmianami jabłoni. Produkcja w systemie Demeter – to znak ekologiczny przyznawany produktom pochodzącym z upraw biologiczno-dynamicznych. W gospodarstwie jest prowadzona sprzedaż bezpośrednia soku z jabłek (3 tys. litrów rocznie) oraz mąki. Raz w tygodniu pieczony jest chleb, który jest również sprzedawany w gospodarstwie. Właścicielka gospodarstwa pełni funkcję prezesa spółdzielni sprzętu rolniczego do produkcji ekologicznej CUMA BIO, wypożyczającej niezbędne maszyny do uprawy oraz zbioru, minimalizując nakłady inwestycyjne w gospodarstwach.
Kolejne odwiedzone gospodarstwo prowadzone jest przez Annie Bretin. Jego powierzchnia wynosi 35 ha, produkcja roślinna, głównie zboża i warzywa, w tym ich miniaturowe odmiany. Jednym z problemów w sprawnym funkcjonowaniu gospodarstwa, podobnie jak w gospodarstwach polskich, jest brak siły roboczej. Ze względu na powtarzające się lata z deficytem wody, pola są nawadniane. Właścicielka nie ma najmniejszego problemu ze sprzedażą swoich plonów. Różne gatunki, odmiany i terminy siewu roślin, zapewniają szeroki asortyment warzyw oferowanych konsumentów oraz wydłużenie okresu dostaw. Swoje produkty dostarcza m.in. do paryskich restauracji oraz sprzedaje osobiście na targu w Rennes, drugiego co do wielkości targu we Francji. Z uprawianych w gospodarstwie warzyw, właścicielka polecała szczególnie (mało znaną w Polsce) salsefię, o wyjątkowych właściwościach dietetycznych i odżywczych. Korzenie tego warzywa można spożywać po ugotowaniu, jak również w postaci marynowanej. Częścią jadalną są także młode liście. Naszą uwagę wzbudził również fioletowy koperek o słodkim, anyżkowym smaku, niespotykany w uprawie w naszym kraju.
Ferma państwa Communier et Hingouet zajmuje się hodowlą rodzimych ras kur i perliczek oraz produkcją jaj. Gospodarstwo o powierzchni 20 ha, z czego 14 ha to rzepak, kukurydza, pszenżyto, pszenica i bobik. Reszta to obszerne wybiegi dla drobiu. Utrzymywanych jest 3600 szt. niosek rasy Lohmann. Właściciele sprzedają również 18000 szt. drobiu rocznie na mięso, średnio o wadze 1,8 kg po oskubaniu, ubijanych między 13 a 14 tygodniem życia. Od 2007 roku w gospodarstwie prowadzony jest sklepik z własnymi produktami ekologicznymi, jak i z okolicznych gospodarstw ekologicznych.
