W dniach 16-24 września br. rolnicy oraz doradcy z naszego i sąsiednich województw uczestniczyli w wyjeździe studyjnym pn. „Innowacje w prowadzeniu gospodarstwa ekologicznego”, realizowanego w ramach Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich. Celem były gospodarstwa ekologiczne oraz instytucje działające na rzecz rolnictwa, zlokalizowane we Francji w regionie Bretania. Zapraszamy do drugiej części artykułu.
Kolejne odwiedzone gospodarstwo to zagroda państwa Hignet, która od 1997 roku posiada status gospodarstwa ekologicznego. Właściciele zaczynali od 4 ha, obecnie posiadają 50 ha, w tym 10 ha sadu. 20 lat temu jako pierwsi w departamencie zaczęli robić soki. Całą produkcję sprzedają sami, w ramach sprzedaży bezpośredniej (sklepik w gospodarstwie) oraz dostaw do stołówek. Aby posiadać szeroki asortyment, razem z innymi rolnikami tworzą grupę. Choć sami uprawiają tylko 5 odmian ziemniaków, to w ramach kooperatywy oferują aż 40 ich odmian. Uprawiają również kukurydzę na mąkę, pszenicę i soczewicę. Z jabłek i gruszek tłoczony jest sok, a także produkowany jest cydr pod marką własną „Saverus et Couleurs”. Aby zwiększyć dochodowość, oferują usługę tłoczenia soków okolicznym rolnikom oraz produkują prąd na sprzedaż z instalacji fotowoltaicznej.
Przydomowy sklepik, również z cydrem „Saverus et Couleurs
Pan Pierre Estrade prowadzi fermę od 2013 roku. Właściciel, zanim zakupił gospodarstwo, zdobywał doświadczenie pracując przez kilka lat na farmie hodującej kozy i wytwarzającej sery. W swoim gospodarstwie o powierzchni 40 ha trzyma świnie, krowy rasy normandzkiej, konie, drób i przede wszystkim kozy. Od 45 kóz mlecznych rasy alpejskiej uzyskuje około 20 tys. litrów mleka, z którego produkuje znakomite ekologiczne sery. Priorytetem dla właściciela jest nie tylko dobra jakość, ale również możliwie niska cena sprzedaży, tak by na jego sery było stać również mniej zamożnych klientów.
W tym miejscu są robione wspaniałe kozie sery
Ostatnie gospodarstwo było kooperatywą prowadzaną przez 4 właścicieli, z których 2 przechodziło właśnie na emeryturę. W ramach zastępstwa dla emerytów, udało się już znaleźć nowego wspólnika. Łączna powierzchnia gospodarstwa to 140 ha, z czego 10 ha przeznaczane jest pod uprawę zbóż, 8 ha na kukurydzę, natomiast reszta to trwałe użytki zielone. Rośliny stanowią bazę paszową dla 100 krów mlecznych, które produkują rocznie około 600 tys. litrów mleka. Mleko kupowane jest przez okoliczne mleczarnie do produkcji serów. Od 20 lat gospodarstwo posiada status ekologicznego, dlatego nie stosuje się w nim sianokiszonek i kiszonek. Przez większą część roku krowy chodzą na pastwiskach, jak również dożywiane są wysokiej jakości sianem, suszonym w przechowalni oraz peletem produkowanym z kukurydzy. Tak jak w większości odwiedzanych gospodarstw, te również posiada sklepik, w którym można zakupić mleko z fermy oraz inne produkty od okolicznych gospodarzy.
Jeden z właścicieli opowiada o funkcjonowaniu gospodarstwa
Dodatkowo, w czasie wizyty, mieliśmy okazję do rozmów z przedstawicielami organizacji związanych z produkcją ekologiczną.
Spotkanie z Stephanie Thebault, Kierownikiem ds. badań i rozwoju w Stowarzyszeniu Inicjatyw Ekologicznych BIO Bretania. Stowarzyszenie funkcjonuje od 1995 roku, a w 2016 roku stało się organizacją pożytku publicznego. Członkami organizacji są nie tylko rolnicy, ale również inne podmioty związane z rolnictwem ekologicznym, w tym przetwórcy i doradcy. „BIO Bretania” prowadzi badania produktów ekologicznych wytwarzanych przez członków stowarzyszenia oraz zajmuje się wdrażaniem nowości odmianowych. Nadzoruje również prawidłowość oznakowania produktów znakiem 100% z Bretanii i 100% eko. „BIO Bretania” współpracuje z 2 szkołami, które serwują posiłki w 100% z produktów ekologicznych. Pani Stephane opisała nam również francuskie rozwiązania prawne wspierające produkcję ekologiczną, m.in. obowiązek od 01.01.2022 roku stosowania w stołówkach szkolnych 50% żywności dobrej jakości, w tym co najmniej 20% eko. Również w 2022 roku, 15 % powierzchni dużych marketów spożywczych powinno być przeznaczone na produkty rolnictwa ekologicznego, chociaż odnieśliśmy wrażenie, że ten obowiązek francuskie markety spełniają już teraz.
Musieliśmy się pochwalić, że my również prowadzimy edukację ekologiczną, zaczynając od najmłodszych
Spotkanie z przedstawicielami Federacji Regionalnej Agrobiologistow 35. Działa ona na rzecz rolnictwa ekologicznego w 4 departamentach Bretanii. W zarządzie federacji zasiadają rolnicy ekologiczni. Celem struktury Agrobio35 jest rozwój i promocja rolnictwa ekologicznego, w tym prowadzenie spotkań z konsumentami. Organizacja świadczy usługi doradcze dla rolników, którzy chcą wprowadzić ekologiczny system produkcji. Federacja wydaje również miesięcznik „Symbiose” o tematyce ekologicznej. Spotkanie zorganizowane zostało w CEFA: Centrum kształcenia rolniczego. Uczy się w nim około 200 osób (młodzież w wieku 15-18 lat). W ramach nauki można uzyskać maturę + wykształcenie wyższe (1,5 roku). W szkole prowadzone są zajęcia teoretyczne, natomiast zajęcia praktyczne odbywają się gospodarstwach rolników współpracujących ze szkołą i obejmują aż połowę czasu nauki w szkole.
W czasie wizyty udało nam się zobaczyć również La ferme d’antan de Plédéliac. Jak szumnie nazywają go Francuzi „Ecomusée”, w rzeczywistości skansen prezentujący dawne rolnictwo Bretanii.
Spotkania z francuskimi gospodarzami to nie tylko okazja do poznania francuskiego rolnictwa ekologicznego, ale przede wszystkim możliwość zawiązania kontaktów i dalszej współpracy. Wyjazd ten dał nam również możliwość zobaczenia pięknego zakątka Francji, jakim jest mało znana przez Polaków Bretania.
opracował: Jarosław Cichocki
cz.1. artykułu: http://strefa.agro.pl/innowacje-w-prowadzeniu-gospodarstwa-ekologicznego-cz-1/
Osiąganie wysokiej jakości jest głównym celem w rolnictwie ekologicznym. Podczas tradycyjnego prowadzenia gospodarstw stosujących uprawy intensywne lub przemysłowe, nacisk kładzie się przede wszystkim na ilość tj. wysokość plonów.
To też nie jest tak, że wysokość plonów nie będzie szła w parze z ich wysoką jakością, technologia idzie do przodu i coraz częściej firmy pracują nad lepszą wydajnością osiąganą dzięki urządzeniom wykorzystującym to co naturalne, taki blue boson tworzy technologie, które mogą stanowić prawdziwy ratunek dla naszej planety a dalej pozwolą na rozwój rolnictwa. Trzeba przede wszystkim znaleźć balans!