ŻYWNOŚĆ EKOLOGICZNA
Popyt na żywność ekologiczną w Polsce będzie rósł – zapewniają analitycy rynku. Potencjał rozwoju rynku eko-żywności w Polsce jest ogromny. Z danych najnowszego raportu The World of Organic Agriculture wynika, że wydatki na żywność ekologiczną stanowią w Polsce 0,2 proc. wydatków na żywność ogółem. Dla porównania udział wydatków na zdrową żywność w całkowitych wydatkach na żywność wśród krajów Europy Zachodniej najwyższą wartość przyjął w Danii (7,6 proc.), Szwajcarii (7,1 proc.), Austrii (6,5 proc.), Szwecji (6,0 proc.), Niemczech (4,4 proc.) oraz Luksemburgu (3,4 proc.).
Wskazuje to na duże perspektywy zwiększania się udziału żywności ekologicznej w polskim rynku żywności wraz z dalszym bogaceniem się społeczeństwa.
Konsumenci podkreślają, że szukają w żywności ekologicznej smaku, zapachu i zdrowia. Często w początkowej fazie zainteresowania zakupem żywności ekologicznej konsumenci zaopatrują się bezpośrednio u rolników bądź na bazarze. Istnieje grupa konsumentów , która bardziej ceni bezpośrednie miejsca zakupu żywności i obdarza je większym zaufaniem niż sklepy, w których oferowana jest żywność ekologiczna. Dzięki możliwości odwiedzenia gospodarstwa i obejrzenia pól z uprawami, kupujący nabierają zaufania do procesu produkcji. Zakup żywności ekologicznej bezpośrednio w gospodarstwie wpływa również na cenę produktu. Rolnik omijając pośredników, może zaoferować kupującemu przystępną cenę.
Konsumenci, którzy regularnie zaopatrują się w żywność ekologiczną, przywiązują wagę do certyfikatu rolnictwa ekologicznego i szukają produktów oznakowanych tym logo (ryc. 1). Obecność tego logo na dowolnym produkcie oznacza zgodność tego wyrobu z rozporządzeniem UE w sprawie rolnictwa ekologicznego. Szukając na półkach sklepowych wybierajmy żywność z tym znakiem na etykiecie.
Ryc.1. Unijne logo rolnictwa ekologicznego.
Rolnictwo ekologiczne jest metodą wytwarzania żywności, która w oparciu o naturalne cykle przyrody minimalizuje wpływ człowieka na środowisko. Ma ono na celu utrzymanie równowagi biologicznej w środowisku produkcji dzięki pielęgnowaniu bioróżnorodności, ograniczaniu nawożenia, samowystarczalności paszowo-nawozowej, czyli dążenie do zamknięcia obiegu materii w gospodarstwie poprzez zrównoważenie produkcji roślinnej i zwierzęcej. Podstawą nawożenia w produkcji roślinnej są nawozy organiczne, takie jak: kompost, obornik, gnojowica, nawozy zielone. Chów zwierząt oparty jest na paszach własnych. W ekologicznym systemie produkcji wyklucza się stosowanie syntetycznych substancji, takich jak: nawozy mineralne, chemiczne pestycydy, hormony wzrostu. Niedopuszczalne jest również wykorzystywanie organizmów modyfikowanych genetycznie i ich pochodnych. W wyniku takiego sposobu gospodarowania powstają płody rolne o najwyższej jakości.
STAWKI PŁATNOŚCI W RAMACH PROW 2014-2020
PROW na lata 2014-2020 przewiduje wsparcie finansowe w ramach działania „Rolnictwo ekologiczne”. Rolnicy, którzy zdecydują się przystąpić do tego programu oraz spełnią wymogi, mogą liczyć na dodatkowe dopłaty do hektara (tab.1).
Tab.1. Wysokość stawek płatności ekologicznej.
| PAKIETY | WARIANTY | W OKRESIE KONWERSJI (zł/ha) | PO KONWERSJI
(zł/ha) |
| Uprawy rolnicze | 966 | 792 | |
| Uprawy warzywne | 1557 | 1310 | |
| Uprawy zielarskie | 1325 | 1325 | |
| Uprawy sadownicze | Podstawowe uprawy sadownicze,
Uprawy jagodowe |
1882 | 1501 |
| Ekstensywne uprawy sadownicze | 790 | 660 | |
| Uprawy paszowe na gruntach ornych | 787 | 559 | |
| Trwałe użytki zielone | 428 | 428 |
JAK ROLNIK POWINIEN SIĘ PRZYGOTOWAĆ DO GOSPODAROWANIA EKOLOGICZNEGO?
Po pierwsze trzeba poznać zasady prowadzenia gospodarstwa ekologicznego i obowiązujące przepisy krajowe i unijne (wykaz aktów prawnych na stronie: www.minrol.gov.pl/Jakosc-zywnosci/Rolnictwo-ekologiczne/Akty-prawne) . Należy dobrze przeanalizować możliwości swojego gospodarstwa i własne predyspozycje. Rolnik powinien rozważyć, czy jest w stanie prowadzić produkcję roślinną bez użycia nawozów mineralnych i chemicznych środków ochrony roślin, stosować wieloletni płodozmian uwzględniający rośliny bobowate, głęboko korzeniące się z przeznaczeniem na zielony nawóz. Trzeba wziąć pod uwagę, czy zdoła się prowadzić produkcję zwierzęcą w oparciu o pasze wyprodukowane głównie we własnym gospodarstwie (należy uwzględnić spadek plonów, zwłaszcza w okresie przestawiania) i czy zapewni się zwierzętom właściwy system utrzymania i dobrostan na wysokim poziomie. W analizie uwzględnić też trzeba fakt większych nakładów pracy ręcznej i mechanicznej. Należy zastanowić się nad profilem produkcji, być może gospodarstwo skupi się głównie na produkcji warzyw, owoców, bądź ziół. Liczyć się też trzeba z koniecznością prowadzenia dokumentacji w gospodarstwie.
II część artykułu w kolejnym wpisie.
Opracowała: Agnieszka Jereczek
