Nie ulega wątpliwości, że rozwój rolnictwa ekologicznego jest jednym z priorytetów Polski na poziomie Unii Europejskiej. W tym celu został opublikowany Ramowy Plan Działań dla Żywności i Rolnictwa Ekologicznego w Polsce na lata 2021-2027*.
Celem „Ramowego Planu Działań dla Żywności i Rolnictwa Ekologicznego w Polsce w latach 2021 – 2027” jest stały rozwój sektora rolnictwa ekologicznego oraz rynku żywności ekologicznej.
Dążenia do osiągnięcia celu będą realizowane poprzez działania w czterech obszarach:
I. Transfer wiedzy – działania doskonalące, informacyjne i promocyjne.
II. Innowacje w produkcji ekologicznej.
III. Wsparcie producentów ekologicznych.
IV. Utrzymanie zaufania do systemu rolnictwa ekologicznego.
Do najważniejszych założeń tego planu należą:
– osiągnięcie celu : co najmniej 25 % gruntów rolnych UE w systemie rolnictwa ekologicznego oraz znaczny wzrost akwakultury ekologicznej do 2030 roku ,
– działania mające na celu konsolidację branży; łączenie się producentów w różnego rodzaju kooperatywy,
– opracowanie kompendium wiedzy dla producentów , uwzględnić należy innowacje i mechanizację produkcji (problem z siłą roboczą),
– podniesienie świadomości zarówno producentów jak i konsumentów (np. wykorzystanie produktów eko w żywieniu zbiorowym), promocja w prasie , TV, Internecie,
– sieć gospodarstw demonstracyjnych, dająca możliwości wymiany wiedzy i doświadczeń pomiędzy producentami,
– wprowadzenie zajęć z rolnictwa ekologicznego w szkołach rolniczych,
– informowanie o kanałach dystrybucji ( różnego rodzaju bazy , bazarki – typu ebazarek)
– stopniowe odchodzenie od odstępstw od zasad produkcji ekologicznej (głównie materiał rozmnożeniowy) ,
– wsparcie badań w rolnictwie ekologicznym – rozwiązywanie problemów w zakresie zasad chowu młodych zwierząt ekologicznych, technologii przetwórstwa oraz produkcji pasz ekologicznych, zasad zabezpieczania i przeciwdziałania zanieczyszczeniom GMO oraz niedozwolonych do stosowania środków produkcji, jak również badania nakierowane na zwiększenie oferty ekologicznego materiału rozmnożeniowego roślin lub ilości środków ochrony roślin do rolnictwa ekologicznego,
– wsparcie producentów ekologicznych w ramach środków Wspólnej Polityki Rolnej oraz producentów akwakultury ze środków Wspólnej Polityki Rybołówstwa. Środki powinny być kierowane do producentów rolnych oraz gospodarstw rybackich, będących w systemie rolnictwa ekologicznego i wytwarzających produkty na rynek,
– wsparcie produkcji ekologicznej podnoszące poziom inwestycji; producenci ekologiczni powinni mieć ułatwiony dostęp do środków przeznaczonych na inwestycje w gospodarstwie ,
– prowadzenie produkcji ekologicznej powinno nadal być dodatkowo premiowane przy ocenie wniosków o wsparcie. Inwestycje są niezbędne dla rozwoju i podnoszenia konkurencyjności polskiego sektora rolnictwa ekologicznego,
– utrzymanie wysokiego poziomu kontroli i certyfikacji (ujednolicenie funkcjonowania jednostek certyfikujących, możliwość wprowadzania uproszczeń i ułatwień).
Założenia Ramowego Planu Działań dla Żywności i Rolnictwa Ekologicznego w Polsce w latach 2021 – 2027 mają oczywiście swoje odzwierciedlenie w instrumentach wsparcia finansowego. Od roku 2021 wzrastają stawki dopłat do hektara dla producentów realizujących lub podejmujących zobowiązanie ekologiczne w ramach PROW 2014-2020 – tab.1. (lata 2021-2022 będą okresem przejściowym).
Ponadto w Krajowym Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej , który zostanie wdrożony od 2023 r. (obecnie w trakcie konsultacji https://www.gov.pl/web/wprpo2020/konsultacje-spoleczne-planu-strategicznego-dla-wpr) również przewidziano działania mające na celu wspieranie produkcji ekologicznej – różnego rodzaju interwencje, mające na celu ochronę środowiska. Jednym z ekoschematów jest „Rolnictwo ekologiczne”. Do tego wszelkie działania inwestycyjne, gdzie jest prowadzona produkcja ekologiczna, będą dodatkowo premiowane (punktowane), a nawet pojawią się interwencje dedykowane tylko producentom ekologicznym.
Tab.1. Stawki płatności ekologicznej do hektara od roku 2021.
Należy pamiętać, że do rozwoju sektora żywności ekologicznej w Polsce potrzebna jest nie tylko produkcja pierwotna, ale także dynamicznie musi rozwijać się produkcja żywności przetworzonej. Przetwórstwo produktów ekologicznych daje możliwość osiągnięcia wyższych dochodów, wpływa pozytywnie na budowanie relacji handlowych i na zwiększenie zatrudnienia na obszarach wiejskich.
Nadal obserwujemy rosnące zainteresowanie produktami wysokiej jakości. Coraz częściej konsumenci interesują się pochodzeniem, metodą wytwarzania i składem żywności.
Zatem wybór produkcji metodami ekologicznymi, przy jednoczesnych działaniach zmierzających do zwiększania świadomości konsumentów, z pewnością jest dobrym kierunkiem do rozwoju własnego gospodarstwa czy przedsiębiorstwa.
Opracowała: Agnieszka Jereczek
*Ramowy Plan Działań dla Żywności i Rolnictwa Ekologicznego w Polsce na lata 2021-2027 opublikowany na stronie MRIRW pod adresem:
https://www.gov.pl/web/rolnictwo/ramowy-plan-dzialan-dla-ywnosci-i-rolnictwa-ekologicznego-w-polsce
Dzięki takim programom zarówno konsumenci, jak i sami rolnicy zaczynają być bardziej otwarci na nowe technologie z zachowaniem umiaru pod kątem ekologii i zdrowego żywienia. Super, trzymamy kciuki!