Krowy żywione zielonką pastwiskową pobierają znaczenie mniej wody. W 60 kg zielonki pastwiskowej krowa pobiera ok. 50 litrów wody. A jeśli żywimy krowy TMR-em o zawartości suchej masy ok. 50% , pobieranie TMR-u daje nam ok. 25 l wody, czyli o połowę mniej.
Poidła powinny być odpowiednio duże. Jeżeli w oborze wolnostanowiskowej zainstalowane są poidła miskowe, to jedno powinno przypadać na 15 krów, a jeżeli poidła korytkowe – jedno na 30 krów. Poidła miskowe montuje się na wysokości 70–80 cm, a korytkowe 80–90 cm nad posadzką. Przepływ wody w poidle powinien wynieść min. 20 l na minutę. Ważne jest również bliskość poidła w stosunku do stołu paszowego, krowy w trakcie jedzenia lubią popijać wodę. Równie ważna jest instalacja poideł w poczekalniach hal udojowych, gdzie zwierzęta tłoczą się na niewielkiej powierzchni. Badania behawioru wykazały że warto instalować poidła bezpośrednio po wyjściu z hali udojowej ponieważ krowy lubią pić po doju.
Należy pamiętać również, że w oborach wolnostanowiskowych krowy gromadzą się przy poidłach. Sztuki które są wyżej w hierarchii stada często nie dopuszczają młodszych koleżanek do poideł. Może to spowodować zmniejszenie pobierania paszy przez te zwierzęta. Należy w tym czasie zorganizować dodatkowe punkty pojenia krów odpowiednio od siebie oddalone.
Bardzo ważne jest również czyszczenie poideł, w okresie letnim bakterie namnażają się bardzo szybko co prowadzi do skażenia wody, w efekcie krowy mniej chętnie piją.
Organizacja zadawania paszy w czasie letnich upałów
- Staranne czyszczenie stołów paszowych i usuwanie psujących się niedojadów
- Dbanie o staranne wybieranie kiszonek z silosów – kiszonki z kukurydzy i kiszonki z przewiędniętej lucerny są szczególnie podatne na psucie się.
Korzystne dodatki paszowe
Aby złagodzić stres cieplny u krów wysokomlecznych, należy stosować dodatki paszowe: tłuszcz paszowy, preparaty zawierające potas i inne elektrolity, dodatki zapobiegające subklinicznej kwasicy żwacza (kwaśny węglan sodu, drożdże paszowe).
Hodowca ma duże możliwości ograniczania stresu cieplnego krów wysokomlecznych poprzez prawidłowe żywienie oraz właściwą technikę i organizację zadawania pasz.
Należy zwiększyć ilość tłuszczu w dawce pokarmowej. Tłuszcz jest 2.5 x bardziej kaloryczny niż węglowodany, nie fermentuje oraz w czasie przemian tłuszczu nie powstają gazy i straty w moczu (energia strawna = energia metaboliczna). Dodatek tłuszczu paszowego przy zmniejszonym pobraniu paszy rekompensuje część niedoboru energii. Poza tym w czasie przemian tłuszczu w organizmie krowy powstaje znacznie mniej ciepła niż podczas przemian węglowodanów. Tłuszcz paszowy dla krów mlecznych powinien być tłuszczem obojętnym dla żwacza (tzw. tłuszcz chroniony).
Stosowanie preparatów zawierających elektrolity jest uzasadnione, ponieważ w czasie upałów intensywnie pocąca się krowa wyprowadza z organizmu wodę i znaczne ilości potasu i sodu. Dlatego należy stosować latem w żywieniu krów mlecznych zwiększoną ilość potasu. Paszami bogatymi w ten składnik są lucerna, melasa oraz wysłodki buraczane. Zwiększonej podaży potasu latem powinien towarzyszyć dodatek magnezu, ponieważ potas upośledza wchłanianie magnezu. Krowom mlecznym należy również zapewnić stały dostęp do lizawek solnych.
Jak wiadomo stres cieplny sprzyja powstawaniu wolnych rodników obniżających odporność. Stwarza to konieczność uzupełniania dawek pokarmowych w antyoksydanty, a zwłaszcza w selen, witaminę E oraz beta-karoten. Zabezpieczenie wysokiego zapotrzebowania krów wysokomlecznych na składniki mineralne i witaminy stanowią specjalistyczne mieszanki mineralno-witaminowe przeznaczone na upały.
Podsumowując: hodowca ma duże możliwości ograniczania stresu cieplnego krów wysokomlecznych poprzez prawidłowe żywienie oraz właściwą technikę i organizację zadawania pasz.
Na podstawie materiałów z konferencji z dn. 7.04.2016 „Jak przygotować krowę do letnich upałów?”
Opracowała Krystyna Plata
