Jak skutecznie oszczędzać przy nawożeniu nie zaniżając plonu? cz. 3

Podstawą do określenia dawek mineralnych nawozów azotowych, potasowych i fosforowych jest wysokość plonu, którą można osiągnąć w danych warunkach glebowo-klimatycznych. Przewidywany plon należy pomnożyć przez pobranie określone w tabeli 2, a następnie skorygować o ilości N, P, K którą rośliny pobiorą z gleby, resztek pożniwnych oraz zastosowanych nawozów naturalnych.

Dawkę azotu koryguje się odejmując:

  • 30-60 kg N – pochodzącego z rozkładu glebowej materii organicznej
  • 5 kg N – pochodzącego z opadów atmosferycznych
  • 30 kg N jeśli przedplon stanowiły rośliny bobowate uprawiane w plonie głównym
  • 15 kg N jeśli przedplon stanowiły rośliny bobowate uprawiane w międzyplonie
  • 25 kg N jeśli zostały przyorane liście roślin korzeniowych
  • N pochodzący z nawozów naturalnych. Skład chemiczny nawozów  naturalnych jest zmienny  i  zależy od gatunku, wieku, kierunku użytkowania i sposobu żywienia zwierząt, a także od warunków przechowywania nawozów. Najdokładniej skład nawozów naturalnych  można ocenić metodą analizy laboratoryjnej. Inna metodą oszacowania składu nawozów, a także wielkości ich produkcji w gospodarstwie jest wykorzystanie opracowanego przez IUNG modelu produkcji nawozów naturalnych, dostępny on-line w postaci kalkulatora internetowego. Ten sam model jest stosowany również w komputerowych programach doradztwa nawozowego.
    Jeśli nie dysponujemy wynikami analizy chemicznej nawozów ani programem komputerowym, możemy wykorzystać standardowe dane z tabeli 3.

Tab. 3. Zawartość składników mineralnych w nawozach naturalnych w oborniku (kg/t) wg Maćkowiaka i Żebrowskiego, 2000 oraz w płynnych nawozach naturalnych (kg/m3) wg Maćkowiaka, 1997

Gatunek zwierząt Rodzaj nawozu N P2O5 K2O
Bydło Obornik 4,7 2,8 6,5
Gnojowica 3,4 2,0 3,7
Gnojówka 3,2 0,3 0,4
Trzoda Obornik 5,1 4,4 6,8
Gnojowica 4,3 3,3 2,3
Gnojówka 2,8 0,4 4,1
  • Należy pamiętać, że wykorzystanie składników pokarmowych z nawozów naturalnych jest słabsze niż z nawozów mineralnych – tabela 4.

Tab. 4. Równoważniki nawozowe azotu oraz współczynniki wykorzystania fosforu i potasu z nawozów naturalnych

Rodzaj nawozu Równoważnik nawozowy Współczynniki wykorzystania
N P K
Obornik w pierwszym roku po zastosowaniu 0,3 0,4 0,8
Obornik w drugim roku po zastosowaniu 0,1 0,1 0,3
Gnojowica w pierwszym roku po zastosowaniu 0,5 – zastosowanie jesienią

0,8 – zastosowanie wiosną

0,8 0,8
Gnojówka w pierwszym roku po zastosowaniu 0,3 – zastosowanie jesienią

0,2 – zastosowanie wiosną

0,8

Po odjęciu opisanych powyżej wartości, resztę zapotrzebowania roślin na azot można pokryć nawozami mineralnymi. Całkowitą zaplanowaną dawkę nawozów azotowych należy dzielić na dawki cząstkowe, dostosowane do tempa nagromadzania azotu i tworzenia plonu biomasy przez rośliny, co zabezpiecza ich potrzeby pokarmowe na każdym etapie wzrostu i rozwoju oraz ogranicza straty składnika do środowiska (tabela 5).

Tab. 5. Podział całkowitej dawki azotu i terminy stosowania

Rośliny I dawka II dawka III dawka
Zboża ozime przed ruszeniem

wegetacji wiosną

faza strzelania  w źdźbło początek

kłoszenia

Zboża jare przedsiewnie faza strzelania  w źdźbło początek

kłoszenia

Kukurydza przedsiewnie 6-7 liści

(do wysokości roślin ok. 30 cm)

 
Ziemniaki średnio późne i późne przed sadzeniem początek wschodów  
Buraki przedsiewnie po przerywce lub w fazie 4-6 liści  
Rzepak przed ruszeniem

wegetacji wiosną

faza rozety początek

pąkowania

Trawy, motylkowate i ich mieszanki w roku siewu przedsiewnie po I-szym

pokosie*

 
Trawy, motylkowate i ich mieszanki w latach   pełnego użytkowania przed ruszeniem

wegetacji wiosną

po I-szym pokosie po II-gim pokosie

* w warunkach siewu wiosennego

Na słomę pozostawioną do zaorania można zastosować dodatkowo nie więcej niż 30 kg N/ha, o ile stanowisko przeznaczone jest pod zasiew ozimin.

Opracowano na podstawie materiałów Instytutu Upraw, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach

Autor: Katarzyna Radtke


-- Download Jak skutecznie oszczędzać przy nawożeniu nie zaniżając plonu? cz. 3 as PDF --


Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *