Wyniki plonowania ziemniaków jadalnych w doświadczeniach PDO w 2024 roku

Plony ziemniaków uzyskane w doświadczeniach PDO na przestrzeni ostatnich trzech lat pokazują jak uprawa ziemniaka bywa nieprzewidywalna, jak jest uzależniona od warunków środowiskowych, zastosowania odpowiedniego nawożenia i ochrony. Po głębszej analizie uzyskanych wyników nasuwa się jednak pewna prawidłowość, a mianowicie odmiany wpisane na LZO co roku uzyskują plon wyróżniający się ilością i jakością w swojej grupie wczesności.

Doświadczenia z ziemniakami zostały założone 23.04.2024 roku na polach Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Lubaniu w układzie bloków losowanych w trzech powtórzeniach po 60 roślin w powtórzeniu. Uprawa była prowadzona na glebie klasy V, rozstawa roślin w rzędzie 33 cm, rozstawa rzędów 75 cm. Ziemniaki z grupy bardzo wczesne i wczesne zgodnie z metodyką Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej (COBORU) zostały wysadzone podkiełkowane co wpływa na wcześniejsze wschody roślin, szybsze tempo wzrostu w okresie wegetacyjnym, a także lepsze zawiązywanie bulw.

Rok 2024 w porównaniu do roku ubiegłego był bardziej sprzyjający do uprawy ziemniaków jadalnych. W maju odnotowano 6,9 mm opadu deszczu przy miesięcznym zapotrzebowaniu wody na poziomie 60 mm. Czerwiec był miesiącem z opadami deszczu na poziomie 70,0 mm przy średnim zapotrzebowaniu 75 mm, które praktycznie pokryły zapotrzebowanie ziemniaków na wodę w tym okresie. W lipcu spadło 90,8 mm deszczu przy zapotrzebowaniu na poziomie 100 mm, który także prawie w całości pokrył zapotrzebowanie na wodę. W sierpniu spadło 55,2 mm przy zapotrzebowaniu wody na poziomie 80 mm. Wrzesień przyniósł opady na poziomie 36,2 mm przy zapotrzebowaniu wody w tym okresie na poziomie 50 mm.

Prowadzenie doświadczeń odmianowych (PDO) daje możliwość porównania kilku odmian o tej samej grupie wczesności uprawianych w tych samych warunkach klimatycznych i glebowych tak samo nawożonych i chronionych. Doświadczalnictwo pomaga określić, która odmiana w tych samych warunkach gwarantuje uzyskanie najlepszego plonu o dobrej zdrowotności i jakości. Na tej podstawie utworzyć Listę Odmian Zalecanych (LZO) do uprawy w danym województwie przez Wojewódzki Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego. Dla ziemniaków na 2024 rok zostały wpisane następujące odmiany:

– bardzo wczesne: Denar, Impresja, Tonacja

– wczesne: Vineta, Gwiazda, Hetman, Lawenda

– średniowczesne: Tajfun, Astana, Jelly, Mazur, Jurek

– skrobia: Jubilat, Kotwica, Kuba, Kuras.

Fot.1. Odmiana bardzo wczesna Impresja, na poletkach doświadczalnych PODR w Lubaniu

Fot.2. Odmiana wczesna Hetman na poletkach doświadczalnych PODR w Lubaniu

Doświadczenia z ziemniakami prowadzone w Pomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Lubaniu zostało założone na glebie klasy V, kompleksu zbożowo pastewnego słabego po życie ozimym. Jesienią zastosowano pod uprawę 300 dt obornika bydlęcego. Wczesną wiosną zastosowano 100 kg SOLI POTASOWEJ 60%. Bezpośrednio przed sadzeniem wysiano 300 kg nawozu wieloskładnikowego EUROFERTIL TOP 49 NPS, z którym wniesiono do gleby: 9 kg azotu, 66 kg fosforu, 60 kg siarki, 156 kg wapna oraz 0,45 kg boru.

W obecnym sezonie wegetacyjnym w doświadczeniach PDO uczestniczyło podobnie jak w roku ubiegłym 39 odmian ziemniaków ze wszystkich grup wczesności: bardzo wczesne 8, wczesne 10, średniowczesne i średniopóźne 8, skrobiowe wczesne i średniowczesne 10 i późne 4.

Podczas wegetacji zastosowano siedem zabiegów przeciwko zarazie ziemniaka, opierając się na programie sygnalizującym wykonanie zabiegu ochronnego zgodnie z zasadą Integrowanej Ochrony Roślin.

Bezpłatna aplikacja dostępna jest pod adresem https://www.edwin.gov.pl/

Do ochrony zastosowano następujące preparaty:

INFINITO 687,5 SC – 1,6l/ha

CABRIO DUO 112 EC – 2,0l/ha
INFINITO 687,5 SC – 1,6l/ha
CARIAL STAR 500 SC – 0,6l/ha

DIPROSPERO – 2,0l/ha

REVUS 250 SC – 0,6l/ha
RANMAN TOP 160 SC – 0,5l/ha

a także jednokrotne zwalczanie stonki ziemniaczanej

CORAGEN 200 SC – 62,5ml/ha

W celu poprawy skuteczności zabiegu insektycydowego zastosowano dedykowany preparat ENTO MAXX pH¯ do obniżenia pH wody.

Uzyskane średnie plony ziemniaków ze wszystkich odmian bardzo wczesnych były o 90% wyższe niż w roku ubiegłym, wczesne zanotowały także wzrost w plonowaniu o ok 52% z kolei średniowczesne plonowały o ok 20% wyżej w porównaniu do roku ubiegłego. Było to spowodowane niewątpliwie wyższymi opadami deszczu niż w ubiegłym sezonie, ale także zastosowanie obornika z dodatkiem wieloskładnikowego nawozu dedykowanego do nawożenia ziemniaków.

W grupie odmian bardzo wczesnych najwyższym plonowaniem wykazała się odmiana IMPRESJA, a najniższym POGORIA. Z grupy odmian wczesnych najwyżej plonował HETMAN, a najniżej STOKROTKA, z kolei z pośród odmiany średniowczesnych najwyżej plonowała MELUZYNA, a najsłabiej GARDENA. Najwyższy udział plonu handlowego (ziemniaki powyżej 35 mm) odnotowano w odmianie LAWENDA, z kolei najniższy udział frakcji handlowej stwierdzono w odmianie SURMIA.

Odmiany bardzo wczesne jadalne plon ogólny bulw w dt./ha

Odmiana	Rok zbioru
Odmiana	2022	2023	2024
Impresja*	X	322	592
Tonacja*	432	262	499
Surmia	427	216	359
Pogoria	423	168	316
Riviera	X	198	372
Werbena	X	216	475
Colomba	X	X	442